Terapia manualna będąc praktyczną częścią medycyny obejmuje:
- Masaż - czyli oddziaływanie na skórę, mięśnie, powięzie mięśniowe, wiązadła, ścięgna, okostną, nerwy i organy wewnętrzne
- Mobilizację - czyli oddziaływanie na stawy w celu poprawy ich ruchomości
- Manipulację - czyli ortopedyczne leczenie, wykonywane gwałtownymi ruchami stawów.
Efektem tej metody jest przywrócenie normalnej ruchomości w segmentach kręgosłupa lub stawach kończyn.
Zabiegi terapii manualnej stosowane przez wykwalifikowanego terapeutę są bezpieczną i co ważne bardzo skuteczną metodą leczenia wielu ostrych i przewlekłych dolegliwości bólowych.
Wskazaniem do leczenia manualnego są wszelkie dolegliwości układu ruchu:
- bóle i zawroty głowy,
- ból karku
- bóle kręgosłupa i stawów kończyn
- bóle korzonkowe
- rwa kulszowa
- schorzenia obręczy barkowej i biodrowej
- zaburzenia postawy ciała jak np. skolioza
- dolegliwości związane z dyskopatiami
- dolegliwości typu migrenowego
Przeważa opinia, że jest to najskuteczniejsza metoda leczenia, wśród wszystkich technik wchodzących w skład fizjoterapii.
Jest metodą fizjologiczną. Likwidując źródło choroby daje szybki efekt terapeutyczny.
Istotnym przeciwwskazaniem do stosowania terapii manualnej są:
nowotwory, gruźlica kości, złamania, pęknięcia i daleko posunięta osteoporoza.
Obecnie duże uznanie w środowisku fizjoterapeutów zdobyła technika mobilizacji według Briana R. Mulligana mająca wiele wspólnego z klasycznymi metodami terapii manualnej opracowanymi przez tak ważnych twórców terapii jak Lewit, Sachse, Neuman, Kaltenborn,Ackerman, Frisch czy Maitland.
Nowatorski charakter metody Mulligana polega między innymi na wykorzystywaniu technik mobilizacji połączonych z ruchem MWM (mobilisation with mowment) oraz zastosowaniu naturalnych ślizgów w stawach (technika SNAG).
Terapeuta, utrzymując bierną mobilizację stawu, prosi pacjenta o wykonanie czynnego ruchu z zaangażowaniem danego stawu. Techniki terapeutyczne wykonywane są na obciążonych naturalnie stawach, zgodnie z płaszczyzną leczenia. Mobilizacje prowadzi się do końca zakresu ruchu.
Gwarancją bezpieczeństwa tej metody jest jej podstawowa zasada:
Jeżeli mobilizacja z ruchem czynnym jest wskazana, to jest ona bezbolesna.
